W dniu 06.06.2025 roku naszą szkołę odwiedziła Pani Monika Strzelec, która jest pracownikiem Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Puławach. Pani poprowadziła zajęcia w klasach IV-VIII na temat zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży.
Zaburzenia odżywiania, co to takiego?
Zaburzenia odżywiania stanowią dość rozbudowaną grupę psychiatrycznych jednostek, do których zaliczane są m.in. anoreksja oraz bulimia. Czasami problemy te bywają bagatelizowane, tymczasem większość z nich może dawać poważne, czasami nawet śmiertelne, powikłania. Większość zaburzeń odżywiania ma pewne wspólne cechy – są nimi przede wszystkim nadmierna koncentracja na swoim wyglądzie, nieprawidłowe nawyki związane ze spożywaniem pokarmów oraz przekonanie o nieprawidłowym obrazie własnego ciała.
Najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny. Problem ten powiązany jest z ograniczaniem ilości przyjmowanych posiłków, często dochodzi do tego również intensywne uprawianie sportu. Wszystkie działania osoby z anoreksją mają jeden cel – doprowadzenie do posiadania jak najniższej masy ciała. W przypadku jadłowstrętu nieprawidłowe przekonania chorych mogą być tak nasilone, że nawet wtedy, gdy ich waga jest skrajnie niska i widoczne stają się u nich wszystkie kości, pacjenci mogą być nadal przekonani, że ważą zbyt dużo i że są po prostu grubi.
Bulimia (żarłoczność psychiczna) to problem nieco inny niż anoreksja – w jej przypadku pacjenci mają bowiem, najczęściej, prawidłową masę ciała. Charakterystyczne dla bulimii są napady niekontrolowanego objadania się, które później wzbudzają w pacjencie poczucie winy – w celu zapobiegnięcia przyrostowi masy ciała, stosują oni różne metody, takie jak m.in. prowokowanie wymiotów czy stosowanie środków przeczyszczających.
Zaburzenia odżywiania w krótkim czasie doprowadzić mogą do spustoszenia w całym organizmie pacjenta. W przebiegu anoreksji dochodzić może do takich problemów, jak:
- zaburzenia płodności (włącznie z niepłodnością),
- nasilone zaburzenia rytmu serca,
- utrata masy mięśniowej,
- osłabienie kośćca,
- gwałtowne zmiany nastroju.
Groźna jest także i bulimia – w jej przypadku powikłaniami mogą być m.in. takie problemy, jak:
- uszkodzenia szkliwa zębów,
- poważne zaburzenia elektrolitowe,
- zaburzenia rytmu serca,
- uszkodzenia przełyku (powstające wskutek prowokowania wymiotów).
W leczeniu różnorakich zaburzeń odżywiania najistotniejszą rolę odgrywają oddziaływania terapeutyczne. U młodych pacjentów – dzieci i nastolatków – bardzo duże znaczenie w leczeniu zaburzeń odżywiania ma terapia rodzinna. Czasami w leczeniu zaburzeń odżywiania wykorzystywane jest również leczenie farmakologiczne. Jednak nie doprowadzi do pełnego wyzdrowienia – do tego niezbędne jest podjęcie psychoterapii. W przypadku stabilnych chorych, możliwe jest podjęcia leczenia ambulatoryjnego, wtedy jednak, gdy np. osoba z anoreksją ma skrajnie niskie BMI, konieczna może być hospitalizacja.
Zaburzenia odżywiania uznawane są za zaburzenia psychiczne o najwyższej śmiertelności. Dlatego właśnie ważne jest szybkie reagowanie i poszukiwanie pomocy w sytuacji, gdy nasz bliski może cierpieć na którąś z zaliczanych do tej grupy jednostek.